(20.03.1917 – 27.11.1978)

Поэт Семен Петрович Данилов 1917 сыллаахха кулун тутар 20 күнүгэр Горнай оройуон Мытаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ.

Москваҕа М. Горькай аатынан Литературнай институт иһинэн үрдүкү литературнай курсугар үөрэммитэ. Семен Петрович Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун 17 сыл, 1961 сылтан 1978 сылга диэри салайбыта. 

Аан бастаан 1937 сыллаахха «Эдэр большевик» (кэлин «Эдэр коммунист») хаһыакка икки-үс кыракый хоһоону бэчээттэппитэ. Ол эрээри, саха литературатыгар кэпсээннэри суруйан үктэммитэ. Бастакы кинигэтэ «Кэпсээннэр» 1945 с. тахсыбыта. Кэлин 50-с сыллар саҕаланыыларыттан, ааҕааччыларга поэт быһыытынан, лирика жанрыгар киэҥник биллэн барбыта. Кини «Өлүөнэ эбэкэм», «Бэҕэһээ – кулууп дьиэтигэр», «Кини! — дииллэр», «Үүнүү» колхоз кыыһабын», «Алааска, мин ыаллыы колхозпар», «Эдьиийдэрим, кэрэ кыыс», «Депутаты атаарыы» курдук норуокка ырыа буолан тарҕаммыт хоһооннору суруйталаабыта, олортон “Саха үҥкүүтэ” биир саамай биллэр уонна биһирэнэр ырыата буолбута. 

Семен Данилов — икки тылынан тахсыбыт отуттан тахса поэтическай кинигэ ааптара буолбута. Сахалартан XX үйэҕэ саамай элбэхтик тылбаастаммыт поэт быһыытынан сыаналанар. Оччолорго Москваҕа сыл аайы 4-5 саха бэйиэтин кинигэтэ тылбаастанан тахсар уонна бүтүн Сойууска тарҕанар эбит. Ол курдук, Семен Данилов аата саха ааҕааччыларыгар эрэ буолбакка, Россия норуоттарын үгүс тылларыгар, ону ааһан бүтүн Советскай Союз ааҕааччыларыгар тиийэ киэҥник биллибит, оттон сорох айымньылара омук сирдэригэр кытта бэчээттэммиттэр.

Семен Петрович национальнай литература сайдыытыгар тылбаас оруолун өйдөөн, Литературнай институкка анал бөлөх тэрийтэрбит, Саха сириттэн талан ылан уон оҕону онно үөрэттэрэ ыыппыт. Бэйэтэ Шиллер, Гейне, Пушкин, Лермонтов, Мицкевич, Шевченко, Крылов уонна Горькай айымньыларын сахалыы саҥардыбыт. 

Биир саамай улахан өҥөтүнэн, саха остуоруйалара, А. Кулаковскай, П. Ойуунускай, Т. Сметанин айымньылара нууччалыы тылынан тылбаастанан тахсалларыгар салайааччы да уонна тэрийээччи да быһыытынан кыттыбыта буолар. 
«Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхону нууччалыы тылбаастыырга туруорсубут. Сэбиэскэй Сойуус норуоттарын эпоһын тылбаастаабыт, идэтийбит тылбаасчыт Владимир Державины булан көрдөспүт. Державин биир сыл курдук олоҥхо подстрочниктарын көрөн баран сөбүлэспит, усулуобуйата диэн – научнай консультант наада диэбит. Бу тылбаас оҥоһуллан, саха олоҥхото аан дойду шедеврэ буоларыгар улахан оҥкул ууруллубут,  Державин тылбааһыгар олоҕуран ЮНЕСКО-ҕа анаан английскай, француз тылларыгар тылбаастаммыттара.

Семен Данилов оҕоҕо аналлаах поэзияҕа, литературнайй критикаҕа уонна прозаҕа эмиэ тахсыылаахтык үлэлэспитэ. 

Саха литературатын биир киэн туттар суруйааччыта, семен петрович данилов М. Горькай аатынан РСФСР Государственнай бириэмийэтин лауреатын ылбыта, Саха народнай поэтын аатын сүкпүтэ.

Семен Данилов 1978 с. сэтинньи 27 күнүгэр эмискэ ыалдьан өлбүтэ.

“Весенняя пора” Семен Данилов

Сүрүн айымньылара:

1. Айаным аргыстара : [хоһооннор] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/35839 
2. Айаным аргыстара https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/35839
3. Аймах дьонум: хоһооннор https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/18815
4. Айыы сыдьаайа: хоһооннор https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/13122
5. Алаас ахтылҕана : [хоһооннор] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/35868 
6. Алаас сулустара: лирика кинигэтэ https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/36819 
7. Балык уола Балыкчаан: хоһооннор https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/32365 
8. Доҕор хоһуун сүрэҕэ: хоһооннор, поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/9531 
9. Дьол соноро: оҕолорго хоһооннор https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/23086 
10. Кыраһа суруга : [оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕолорго хоһооннор] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/9530 
11. Манчаары маҥан ата: хоһооннор уонна поэмалар хомуурунньуктара https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/17835
12. Мин дойдум : [хоһооннор] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/19191 
13. Муҥхааллар мунньахтара: оҕолорго элэктээх хоһооннор https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/35944 
14. Саҥа күн: хоһооннор хомуурунньуктара https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/18825
15. Сэмэн Данилов дневнигэ: (1951-1978) https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/30761 
16. Сэргэлээххэ көмүс ардах: хоһоон кинигэтэ https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/17858
17. Сээркээн сэһэн https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/29856 
18. Талыллыбыт айымньылар: үс томнаах. Т. 1.: Хоһооннор, поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/32368
19. Талыллыбыт айымньылар: үс томнаах. Т. 2. Хоһооннор, поэма https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/24201
20. Талыллыбыт айымньылар: үс томнаах. Т. 3. Хоһооннор https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/24202
21. Талыллыбыт айымньылар. Том 1. Хоһооннор, поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/7780
22. Талыллыбыт айымньылар. Том 2. Хоһооннор, поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/7781
23. Халлаан уолун хайыһарын суола https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/35836
24. Хоһооннор, поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/17838
25. Хоһооннор : [орто уонна улахан саастаах оскуола оҕолоругар] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/13121
26. Ырыаһыт доҕоттор https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/10697 
27. Эйэлээх куорат: хоһооннор, ырыалар, поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/36174 

Айымньыларын нууччалыы тылбаастара:

1. Белая ночь: cтихи https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/74296
2. Белый конь Манчары: стихи и поэма https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/14120
3. Голоса земли: стихи https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/74095
4. Заяц с ружьем: стихи. перевод с якутского https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/115543
5. Звучание тайги : [стихи : перевод с якутского] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/32369
6. Зимнее солнце: стихи https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/73027
7. Зори студеного края: стихи. перевод с якутского https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/74293
8. Избранное: стихи в двух томах. перевод с якутского. Т. 1 https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/72438
9. Избранное: стихи в двух томах. перевод с якутского. Т. 2. Стихи https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/72439
10. Круглый дом: стихотворение. для дошкольного возраста https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/75452
11. Лунный лось: лирика https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/74258
12. Моя полярная звезда: стихи https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/74024
13. Поющие снега: из литературно-критического наследия https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/60771
14. Правдивая повесть про Утуяна: поэма https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/72424
15. Снеговая музыка хомуса: cтихи и поэмы. перевод с якутского https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/95846
16. Снежные цветы: стихи и поэма https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/69281

Тылбаастара:

1. Ала-хайа сарыала: Киргиз суруйааччыларын айымньылара https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/10701 
2. Гайдар, Аркадий Петрович. Тимур уонна кини командата : [орто саастаах оҕолорго повесть] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/13163 
3. Гамзатов, Расул. Үрдүк сулустар : [хоһооннор] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/13977  
4. Горькай, Максим. Италия туһунан остуоруйалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open//68605 
5. Горькай, Максим. Кэпсээннэр уонна остуоруйалар / Максим Горькай; [Сем. Данилов, М. Ефимов тылб.] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/14106 
6. Джалиль, Муса Мустафович. Тиһэх ырыа : (Моабит түрмэтигэр суруллубут хоһооннор) https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/60762 
7. Карим, Мустай. Өрүстэр кэпсэтэллэр : (хоһооннор) / Мустай Карим ; [пер. С. П. Данилова, М. Е. Тимофеева ; худож. И. А. Маччасынов] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/13975 
8. Крылов, Иван Андреевич. Үгэлэр https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/28442 
9. Күн кууһар хайатыттан : кыргыз суруйааччыларын айымньыларын хомуурунньуга https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/50615
10. Лермонтов, Михаил Юрьевич. Хоһооннор, поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/96590 
11. Лермонтов, Михаил Юрьевич. Хоһооннор. Поэмалар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/17872
12. Нури, Заки. Билсиһиҥ : [хоһооннор] https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/47270 
13. Пушкин, Александр Сергеевич.
14. Талыллыбыт айымньылар / А. С. Пушкин; [тылб. Г. М. Васильев уо. д. а. ; аан тыл авт. С. Кулачиков-Эллэй]. https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/16365 
15. Шевченко, Тарас. Талыллыбыт айымньылар https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/open/47275 

Эбии көр:

1. «Күлүү бөҕөнү күлүөхпүт, күлэн көннөрүнүөхпүт» Семен Данилов айымньыларынан кыра саастаах оҕолорго инсценировка https://kids.nlrs.ru/k-l-b-n-k-l-khp-t-k-len-k-nn-r-n-khp-t-semen-danilov-ajymnylarynan-kyra-saastaakh-o-olorgo-instsenirovka/ 
2. Книги с автографами народных писателей Республики Саха (Якутия) https://kids.nlrs.ru/category/zolotoj-fond-biblioteki/knigi-s-avtografami-narodnykh-pisatelej-respubliki-sakha-yakutiya/
3. Семён Петрович Данилов https://landscape.nlrs.ru/14 
4. Театическая коллекция в ЭБ НБ РС(Я) “Данилов Семён Петрович” https://new.nlrs.ru/to-readers/segments/school/collections/575