Үтүө күнүнэн, кунду оҕолор, убаастабыллаах тереппуттэр! Эһигини барыгытын ааспыт Аҕа дойдуну кемускээччилэр быраайынньыктарынан ис сурэхпититтэн эбэрдэлиибит. Баҕарабыт улэҕэ-уэрэххэ урдук ситиһиилэри, дьолу-саргыны, туох баар учугэйи уонна биһигинниин «Сулустаах чаас» оонньууга кыттаргытыгар ынырабыт.
Оонньуу быраабылатын билиһиннэрдэххэ маннык:
1 тур – остуоруйалар, 2 тур – кубигынан тыл тайаарыы, 3 тур – дорожнай знактар – саха сирин куораттара. Оонньуу кыттыылаахтарыгар анкета толоруллубута.
Хас биирдии оонньооччу иннигэр 1-5 дылы нуемэрдээх таблолар сыталлар. Боппуруос бэриллибитин кэннэ сөп эппиэттээх нуемэри эрэ уоһэ көтөҕөҕүт. А5а уонна о5о сеп эппиэти биэрдэхтэринэ кинилэргэ сулус бэриллэр. Билигин анкетаны кытта билсиһэбит.
1 тур.
- Ханнык эрэ саарыстыба5а, ханнык эрэ государство5а биир ыраахтаа5ы сарыыссатьнаан олорбуттара эбитэ yhy. Бу ыраахтаа5ы ус уоллаах эбит – уолаттара уһуен остуоруйа5а да кыайан этиллибэт, буруенэн да кыайан суруллубат эдэр диэн бэйэлээх эр бэртэрэ эбиттэр. Арай биирдэ туран ыраахтаа5ы кинилэргэ этэр: «Дьэ, мин таптыыр оҕолорум, биирдии оноҕосто ылыҥ, ох сааҕытын тардын уонна ус аҥы ытан кэбиһин, – оноҕоскут ким олбуоругар туһэр да, онтон кэргэн ылыаххыт.
\царевна – лягушка\.
Ханнык эппиэт себугэр таблоҕутун уунаҕыт. Аҕа уонна оҕо эппиэтэ сеп тубэстэҕинэ сулус бэриллэр.
- Бу остуоруйа геройа тюльпан сибэккиттэн тахсыбыта унуоҕунан баара – суоҕа 2.5 см. \испиискэттэн эрэ кыра\, кып-кыра сүүтүк саҕа да буоллар элбэх муччургэннээх сырыыларга да сылдьыбыта. \дюймовочка\.
- Ханнык эрэ государствоҕа хайа эрэ саарыстыбаҕа барҕа баайдаах, аар саарга аатырбыт, ааттаах атыыһыт олорбута эбитэ yhy. Атыыһыт кунду таас баайынааҕар кыһыл, үрүҥ кемус кылаатынааҕар кыргыттарын ордук таптыыра, онтон хайаларыттан даҕаны кэрэтин уонна киниэхэ эйэҕэйин, атыыһыт кыра кыыһын ордороро. Ыраах айаҥҥа барарыгар кыра кыыһа күн анныгар суох кэрэ кэһиини булан аҕаларыгар кердеспутэ. \аленький цветочек\.
Билигин эһиги атын хартыыналары көрөҕүт.
- К.Н.Чуковскай диэн оҕо суруйааччытын биһиги бэркэ диэн билэбит. Кини айымньыларын аахпыппыт, сүрдээх сөбулуубут. Боппуруос маннык: Бу хартыыналартан биирдэстэригэр Корней Чуковскай айымньытын геройа баар. Xаһыс хартыынаҕа кини баарый? Таблону уунаҕыт.
- Аҥар атаҕар турар, сурдээх бэриниилээх киһи. \Стойкий оловянный солдатик/
З.Улахан бырааһынньыктан хойутаан тахсан иһэн тууппулэтин сутэрбит. Бу кимий. \Золушка\
Саамай кэнники хаалбыт кыттааччыбыт оонньууттан тахсар.
2 тур.
Бу кубиктар 1 мунуутэ иһинэн саамай уһун дии санаабыт тылгытын таһаараҕыт. Кыттааччыларга биир ханнык баҕарар букваны эбии сурунуоххутун сеп.
Саамай кылгас тыллаах биир оонньооччу тахсар.
3 тур.
Биһиги Сахабыт сиригэр ахсаана наһаа элбэҕэ суох куораттардаахпыт. Бугун биһиги куораттарбытын төһө билэргитин бэрэбиэркэлиэхпит. Эһиги иннигитигэр 5 Саха сирин куораттара: …
- Бу куораттартан саамай кырдьадас куорат. /Дьокуускай. 1632 \
- Майаны кытта ыкса сибээстээх куорат /Алдан/
- Аан дойдуга алмааһынан биллибит куорат /Мирнэй/.
Суол знактара
- Стоянка запрещена
- Массыына кириитэ бобуллар.
- Движение на велосипеде запрещена.
Финал
Элбэх тыл таһаарыахтааххыт. Биирдии тылы этэн иһэҕит, ол тыл хатыланыа суохтаах. /сулускутун биэрэҕит/ 1 сулус – 1 тылга тэҥнэнэр.
Биһиги оонньуубут кыайыылааҕа.
Бүгүн эн сулустаах чааһын. Туох баҕа санаалардааххыт. Саҥа туох идеялааххыный. Бииргэ үөрэнэр оҕолоргор, табаарыстаргар тугу баҕарыан этэй?