
(11.11.1893 – 31.10.1937)
Поэт, прозаик, драматург, сахалартан биир бастакы лингвист-ученай, общественнай уонна государственнай деятель, саха советская литературатын төрүттээччи Платон Алексеевич Ойуунускай 1893 сыллаахха сэтинньи 11 күнүгэр Таатта улууһугар төрөөбүтэ.
Былатыан 14 саастааҕар Чөркөөх оскуолатыгар үөрэнэр, 1915 сыллаахха Дьокуускайдааҕы учуутал семинариятыгар киирэр. Манна Максим Аммоссовы кытта билсэн, өлүөр диэри доҕордоспуттара. Томскайдааҕы учуутал институтугар үөрэммитэ.
П.А. Ойуунускай үгүс өрүттээх литературнай, научнай уонна общественнай үлэтэ сүҥкэн үтүө суолталаахтар. Ол курдук, П. Ойуунускай Саха сирин уһулуччулаах государственнай деятелэ, Саха Автономнай Советскай Социалистическай республикатын төрүттэспитэ. Кини салайыытынан, сир-сир ахсын оскуолалар, балыыһалар, ааҕар балаҕаннар арыллыбыттара. Саха суруга-бичигэ сайдарыгар сүҥкэн кылааты киллэрсибитэ. «Саха тыла уонна кини сайдыытын суола» диэн тиэмэҕэ кандидатскай диссертациятын көмүскээбитэ. Тыл уонна культура үнүстүүтүн тэрийээччитэ уонна бастакы дириэктэрэ буолар.
Бастакы хоһооно «Үлэһит ырыата» 1917 с. суруллубута. 1921 с. «Интернационалы» сахалыы тылбаастаабыта. Кини бастыҥ хоһоонноро — норуот уоһуттан түспэт ырыалар. Саха хоһоонугар силлабо-тоническай систиэмэни олохтообута. “Кыһыл Ойуун” драматическай поэмата айар үлэтин бастакы кэрдиис кэмигэр 1917 – 1925 сс. суруллубута. “Дьулуруйар Ньургун Боотур” олоҥхону суруйан хаалларбыт улахан өҥөлөөх. Бу олоҥхону нууччалыы В.Державин тылбаастаан П.А.Ойуунускай аатынан Саха Республикатын государственнай бириэмийэтин ылбыта. Кэпсээннэриттэн “Улуу Кудаҥса”, “Иирбит Ньукуус”, “Сүрэх” о.д.а. айымньыларын бэлиэтиэххэ сөп. Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун бастакы бэрэссэдээтэлэ.
1937 с. сымыйанан буруйданан хаайыллыбыта уонна 1939 с. алтынньы 31 күнүгэр Якутскай түрмэтигэр төлөннөөх сүрэҕэ тэппэт буолбута. 1955 с. алтынны 15 күнүгэр сырдык аата норуотугар төннүбүтэ. Көмүллүбүт сирэ чопчу булулла илик.
Великий столетний план П.А. Ойунского к 100 -летию образования ЯАССР
Оҕолорго айымньылара:
- Бухатыыр ата : олоҥхоттон : [кыра саастаах оҕолорго / П. А. Ойуунускай ; М. Рахлеева уруһуйдара]
- Сэһэннэр, кэпсээннэр Кэпсээннэр, драмалар, сыһыарыылар
- Улуу Кудаҥса = Кудангса Великий
- Харачаас : [хоһоон : кыра саастаах оҕолорго]
- Якутские рассказы / [сост. Н. М. Заболоцкий ; пер.: Ю. Шамшурин, Л. Габышев ; худож. А. Н. Осипов]
Аудио:
- Ийэм, Дьэбдьэкиэй уҥуоҕар : [аудиохоһоон]
- Кэпсээннэр : [аудиокэпсээннэр]
- Кээрэкээн : [аудиосэһэн]
- Олох дуу, түүл дуу (Имииһит түүлэ) : [аудиокэпсээн]
- Оҕо куйуурдуу турара : [аудиокэпсээн]
- Саһыллаах барсуук : [аудиокэпсээн]
- Син-биир буолбаат?! : [аудиохоһоон]
- Соломуон Муударай : [аудиокэпсээн]
- Өрүөл кэриэһэ : [аудиохоһоон]
Эбии көр:
- «Көҥүл ырыаһыта П.А.Ойуунускай» викторина
- Виртуальная выставка “Былатыан Ойуунускай – (Платон Алексеевич Ойунский)”
- Кроссворд “А.И.Софронов — Алампа”
- Лауреаты Государственной премии имени П. А. Ойунского
- Отцы-основатели Якутской Автономии
- Памятник Ойунскому
- Платон Алексеевич Слепцов – Ойунский
- Тематическая коллекция в ЭБ НБ РС (Я) “К 100-летию ЯАССР: видные государственные деятели Якутии XX-XXI вв.”
- Тематическая коллекция в ЭБ НБ РС (Я) “Ойуунускай Былатыан (Ойунский Платон) – Слепцов Платон Алексеевич”
П.А.Ойуунускай төpдө-yyha, аймахтара, удьуордара
Бэлэмнээтэ: Сысолятина С.В. – оҕо библиотекатын библиотекара
Уус-Алданнааҕы кииннэммит тиһик
Улуустааҕы оҕо библиотеката
Орто туруу бараан дойдуга 050 тереен, киһи буолан, сир ийэни иччилээн, олох олорон ааспыт ким барыта, үтүө да, утугэн да буоллун төрүттээх – уустаах, дириҥ силистээх — лабаалаах буолааччы.
П.А. Ойуунускай Боотуруускай улууЬун III Дьохсоҕон (Ойуун yyha) нэЬилиэгиттэн теруттээҕэ. Аҕатын ууЬун аата — Сэккээччи.
III Дьохсоҕон Слепцовтара дьаданы уонна орто ыаллар эбит. Бэл ПА. Ойуунускай дьонун тастыҥ аймахтара Боотуруускай улуус кулубата Нестор Платонович Слепцов (1816 – 1922) 700 суеЬулээх улуу баай аҕатыттан анараа етте орто ыалларынан биллэллэр.
Норуокка Ойуунускай ебугэлэрин туЬунан сэЬэннэр киэҥник тарҕаммыттара суох. Арай аата – суола биллэр саамай былыргы ебугэтин туЬунан кэпсээннэр норуокка киэҥник тарҕаммыттар. Ол курдук, академик С.А. Токарев улэлэригэр Слепцовтар, Сивцевтэр теруттэрэ Сөөкуйээн уола Өруукээн туЬунан угустук ахтыллар. Архив докумуоннарыгар Орюкан Секцев (Оруукээн) аата 1948 — 1984 сыллаахха бэрт элбэхтик суруллубут.
Норуот сэЬэнигэр Оруукээн аҕатын аата биллибэт уонна эмиэ аата биллибэт бухатыыр убайдаах. Норуот номоҕор Өруукээн Тыҥхаал уола Куннэйи (Кундэйи) кытта иирсиитэ киирбит.
СэЬэҥҥэ Тыҥхаал уола Куннэй уонна Өруукээн оҕо, эдэр саастарыгар бииргэ үөскээбит доҕордуу дьон эбиттэр.
Кэлин чуолкайа биллибэт төрүөттэн иирсэн хаан өстөөх буолбуттар.
Оччотооҕу саха баайдара, тойотторо анал кыргыс үөрэхтээх боотурдартан турар сэриилээх (дружиналаах) буолар эбиттэр. Өруукээн атын саха тойотторун курдук эмиэ боотурдардаах эбит уонна онно тирэҕирэн оччоттоҕу баайдар угэстэринэн атын тойоттору сэриилээн сабыта туЬэр, баайдарын, суеЬулэрин былдьыыр идэлээх эбит.
Өруукээн улуу баайдарга киирбэт, орто баай ахсааныгар киирэр. Ити балаЬыанньатын Өруукээн төлүүр да дьаЬааҕын кээмэйэ көрдөрөр: 3 – тэн 8 – ка диэри киис.
П.А. Ойуунускай өбүгэлэриттэн Өруукээн сиэнэ ЛаамыЬыт диэн быЬа холуйан XVII уйэ бутуутугэр XVIII уйэ бастакы аҥарыгар олоро сылдьыбыт киЬи аата болҕомтону тардар. XIX уйэ устатын тухары, XX уйэ саҥатыгар Лаамы айана диэн Охотскайга таЬаҕас таЬыытын, ЛаамыЬыт диэн ол айаҥҥа сылдьар, ындыы көтөҕөр киЬи ааттаналлара.
Лаамы айана уЬун уонна сындалҕаннаах, бэрт угус эндиэлээх, элбэх эрэйдээх — буруйдаах айан этэ. Ити айаҥҥа дьон эдэрэ, куустээҕэ — уохтааҕа, сырыыны кыайар етте барара. Онон П.А. Ойуунускай ыраах терде (ЛаамыЬыт) сытыы — хотуу, Лаамы айаныгар бэрт угустук сылдьыбыт киЬи буолуон сеп курдук. Ол иһин даҕаны итинник аат иҥнэҕэ.
ЛаамыЬыт Нойохо Тураах (1709) дэнэр биир уоллаах. Туох киЬи буолара биллибэт. Кини үс уолламмыт: Сабырый, Бочуона (1745), Күүтүмньү (1766 — 1834).
Бочуона (1745) биллэрэ биир Лебчик (Николай Слепцов – 1783) диэн уоллаах. Бу киЬи икки уолламмыт: Петр Слепцов (Элэйбэ Бүөтүр — 1813) уонна Спиридон (1814).
Элэйбэ Буетур туерт уолламмыт: Бас Нестор (1837), Хоочугур Алексей (1846 — 1916), Хара Суедэр (1846), Николай (1856).
Бас Нестор биэс оҕолоох (4 уол, 1 кыыс): Афанасий (1959), Устинья (1861), Афанасий (1863), Иван (1864), Дмитрий (1887).
Афанасий I диэн уола 5 уол, 2 кыыс; Афанасий II — 2 уоллаах, Дмитрий – 3 уол, 1 кыыс оҕолордоохтор. Иван 4 оҕолооҕо үhү.
Хоочугур Алексей — бастаан орто ыал, кэлин дьадайбыт, Платон Алексеевич аҕата Хоочугур Өлөксөй икки кэргэниттэн уон оҕоломмут: Баттах Трофим (1880), Никита I (1888 – 1922), Никита II (1890 – 1913), Платон (1893 – 1939), Василий (1895 – 1935), Анна (1896 – 1915), Иван (1902 – 1935), Мария Аянитова (1903 – 1935), Марина (1904 – 1939), Мария (1935 с. елбут).
Хара Сүөдэр икки уоллаах: Никита (1896), Иван (1891).
Никита оҕото суох, оттон Иван 2 кыыстаах (Феклалар). Кыргыттарыттан Собакиннар — Слепцовтар, Владимировтар аймахтар бааллар. Кинилэртэн биллэр тустуук, спорт маастара Калистрат Владимировы ааттыыбыт. Фекла I – 4 уоллаах, Фекла II — 7 оҕолоох, элбэх сиэннээх.
Аны Бочуона быраата Куутумньу – Федор Слепцов (1766 — 1834) убайыттан 21 сыл быраат, ол иһин да Куутумньу диэн ааттаннаҕа буолуо. Кини 4 уоллааҕа: Петр (Толбон) – 1801, Дмитрий (1807), Николай (Куһайдыыр Уус) — 1813, Платон (1814).
Петр уонна Дмитрий биирдии уоллаахтар, Куһайдыыр Уус уоллааҕа – улахан уола Савва (1840) ойуумсуйар идэлээх киһи эбит, 4 уол, биир кыыс оҕолордооҕо. Бииргэ тереебуттэртэн кыралара Платон Федорович Слепцов суурбэччэ ынах уонна сылгы сүөһүлээх, уон ыанар ынахтаах эбит. Биэс оҕолоох:
1). Нестор (1846 – 1922) – бастаан орто ыал. Икки сыл Дмитрий Дмитриевич Попов аҕабыкка үөрэммит, улаханнык байбыт, 700 сүөһүлэммит, Боотуруускай улууска кулубалыы сылдьыбыт, 8 оҕолоох (5 уол, 3 кыыс): Ааныска, Михаил I, Варвара, Мария, Василий, Константин, Егор, Михаил, Михаил II.
Михаил I – III Дьохсоҕон кинээһэ. Гражданскай сэрии сылларыгар Советскай былааһы утары актыыбынайдык охсуспут. Алта оҕолоох (3 уол, 3 кыыс), 1930 сыллаахха репрессияламмыт, соторутааҕыта реабилитацияламмыт.
Мария (1883 — 1963) Елпидифор Михайлович Егасовка кэргэн тахсыбыт. Егасов Платон Алексеевичка мэлдьи көмөлөһөр, салгыы үөрэнэригэр баҕарар эбит. Кинилэр кыыстара Зинаида уһуннук учууталлаабыта, 1983 сыллаахха елбутэ, оҕото суох, «Бочуот знага» орденнаах.
Михаил II — Комсомол уонна РК(б)П чилиэнэ. Дьаданы аймаҕар иитиллибит, “Эдэр коммунист” союз актыыбынай чилиэнэ, Москваҕа 1920 — – 1921 с. Свердловскай университетка үөрэммит. Кини олоҕор тирэҕирэн саха биллиилээх суруйааччыта Эрилик Эристиин “Маарыкчаан ыччаттара” романыгар Иннокентий Тускаев обраһын айбыта.
2). Прасковья Давыдова (кыргыттартан улаханнара) саха бастакы поэтессата, оҕо суруйааччыта Вера Дмитриевна Давыдова ийэтэ.
3). Ульяна I уонна Ульяна II кэргэннэнэн оҕоломмуттар. Улахан Ылдьаана Нестор Саввич Соловьев диэн уоллаах.
4). Татьяна
* * *
Мантан салгыы сэһэммит П.А. Ойуунускай ийэлээх аҕатын уонна кинини кытары бииргэ төрөөбүут дьоннор тустарынан буолуоҕа.
П.А. Ойуунускай аҕата Алексей Петрович Слепцов – Хоочугур, ийэтэ – Евдокия Ивановна Слепцова (Унарова) элбэх оҕолоох буоланнар, наһаа дьадаҥытык, олус тиийиммэттик олорбуттар. Инньэ гынан Өлөксөй тастыҥ аймаҕа Нээстэр Силэпсиэп баайтан, дьыл баһыгар – атаҕар да буоллар, салҕаттаран, нэһиилэ ыал буолан, бөрөнөн олорбуттар. Дьэбдьэкиэй киһи быһыытынан наһаа киэҥ холку көҕүстээх? Лоп — бааччы, оттомноох санаалаах, устар ууну сомоҕолуур уус — уран тыллаах өстөөх дьахтар эбит.
Ким барыта билэринэн, Слепцовтар уон оҕолоохторо. Хоочугур Өлөксөй эдэригэр өлбүт бастакы кэргэниттэн уолаттара Тэрэпиим, Улахан Никиитэ, Кыра Никиитэ диэннэр. Оттон Дьэбдьэкиэйтэн Былатыан, Улахан Маарыйа, Кыра Маарыйа, Кууска Байылай, Улахан Марыына, Кыра Марыына, Уйбаан терууллэр.
Бу оҕолор дьылҕаларын туһунан аҕыйах тылынан ахтан aahap тоҕоостоох. Хоочугур Өлөксөй бастакы кэргэниттэн төрөөбүт оҕолорун дьылҕата чуолкайдык биллибэт:
1). Улахан уол Тэрэпиин 1880 сыллаахха төрөөбүт, хаһан елбутэ биллибэт. Биир кыыстааҕа yhy. Ол кыыс эмиэ соҕотох кыыстаах — Петрова Нина Алексеевна, икки оҕолоох. Кинилэр кимнээхтэрэ, ханна буолаллара биллибэт.
2). Улахан Никиитэ — Никита Алексеевич Слепцов, 1888 сыллаахха төрөөбүт, кэргэннэммит, Василий, Аграфена диэн оҕолордоох. Никиитэ Былатыантан 5 эрэ сыл аҕа эбит. Кини П.А. Ойуунускайы куоракка үөрэххэ киллэрбит, олус доҕордуу эбиттэр. Улахан Никиитэ кыһыл байыаһа буола сырыттаҕына бандьыыттар тутан 1922 сыллаахха өлөрбүттэр. Уола Василий Булуҥҥа учууталлаабыт, 1947 сыллаахха өлбүт. Кыыһын Аграфена дьылҕата биллибэт.
3). Кыра Никиитэ 1890 сыллаахха төрөөбүт, 1913 сыллаахха сэллик буолан өлбүт.
Онон үс бастакы бырааттыылар балай да эрдэ өлүтэлээбиттэр.
4). Платон (1893 — 1939) — Платон Алексеевич Ойуунускай үстэ кэргэннэммит. Бастакы кэргэнэ чугас ыаллыы олорбут Тэлэгэччийэ Өлөксөй (Сокольников) диэн аҕалаах, алта оҕолоох ыал биир маанылаан улаатыннарбыт кыыстара Сүөкүччэ — Фекла Алексеевна Сокольникова диэн. Кинилэр ис сурэхтэриттэн таптаһан холбоспут буоланнар олохторун олус эйэлээхтик, дьоллоохтук саҕалаан иһэн, Сүөкүччэ сэллик ыарыыга ылларан, бэрт эдэркээн сааһыгар, 1923 сыллаахха Платон Алексеевич соҕуруу эмкэ илдьэн истэҕинэ өлбүт. Красноярскай диэки кыра станцияҕа уҥуох туппут, оҕолоро суох.
П.А. Ойуунускай иккис кэргэнэ Мэҥэ — Хаҥалас кыыһа, аатырар кыһыл партизан Халлааскы Бөтүрүөп тобулута кырбаан, өлөрө сыһан араарбыт дьахтара. Татьяна Дмитриевна Александрова. Сөбүгэр үөрэхтээх, киэҥ өйдөөх — санаалаах дьахтар эбит. Кинилэр алта сылы кыайбат кэм устата дьоллоохтук олорбуттар. Татьяна Дмитриевна урут тобулута кырбаммыта таайан, 1929 – 30 сыллар диэки сэллик ыарыынан ыалдьан, кыра оҕотунуун утуу — субуу өлбүттэр.
Платон Алексеевич үhүc кэргэнэ Чурапчы Болтоҥотугар Дириҥ Күөлгэ төрөөбүт, суруйааччы Күн Дьирибинэ балта, Чочоолоптор кыыстара, бастакы кэргэнин араспаанньатынан Борисова Акулина Николаевна диэн. Акулина оҕо эрдэдинээҕи аата Саппыана Өкүлүүнэ диэн. Өкүлүүнэттэн 4 кыыс оҕолоохторуттан икки кыыс кыра саастарыгар суох буолбуттар. Саргылаана (1931) уонна Сардана (1934) ону таһынан Өкүлүүнэ бастакы кэргэниттэн Мария. Улахан кыыс Саргылаана 1931 сыллаахха төрөөбүт, 30 сылтан ордук сибээскэ телефонисканан, телеграфисканан үлэлээбитэ. Кэргэнэ, оҕото суох, 1991 сыллаахха суох буолбута.
Кыра кыыс Сардана 1934 сыллаахха эмиэ Москваҕа төрөөбүт. Кэргэнэ Сергей Петрович Соловьев — Москваҕа тыа хаһаайыстыбатын механизациялааһын уонна электрификациялааһын институтун бүтэрбит. Техническай наука кандидата.
Улахан уоллара – Платон (1961), улахан кыыстара – Мария (1962), аччыгый кыыстара — Акулина. Платон — историк, археологиянан дьарыктанар. Кэргэннээх, Сардана Платоновна (1991) диэн кыра кыыстаах. Мария – СГУ-га нуучча тылыгар үөрэнэн, университекка преподаватель, МГУ – га аспирантураны бүтэрбитэ. Аччыгый кыыс — Лина Михайлова омук тылын бүтэрбитэ. Кэргэннээх, Платон (1993) диэн уоллаах.
5). Василий – Кууска Баһылай (1895 — 1935). Василий Алексеевич кэргэнэ Елена Бачиева, икки уоллаахтар: Солбуйар (1930 – 1982), Василий (1934 – 1987). Солбуйартан үс оҕо хаалбыт: Галина (1955), Петр (1956), Елена (1960). Бары Дьокуускайга төрөөбүттэр, улааппыттар, кыргыттар нуучча кэргэттэрдээхтэр, үстүү – түөртүү оҕолоохтор.
Василий Васильевич Слепцов кэргэнэ Анастасия Софроновналыын 5 уол, 2 кыыс оҕолордоохтор: Платон (1957), Василий (1959) — кыыстаах, уоллаах, Анна (1961) — Айдаар диэн уоллаах, Роман (1963) — 2 кыыстаах, Елена (1964), Петр (1965), Николай (1967) – 2 уоллаах, 1 кыыстаах.
Петр Васильевич инженер — гидрофизик идэлээх, Анна Васильевна — математик, Елена Васильевна культура улэһитэ, кэргэнэ — Андриан Лукин – юрист — преподаватель. Бу оҕолор билигин Дьокуускайга олороллор, атын оҕолор төрүттэрин дойдуларыгар Тааттаҕа олохтоохтор.
6). Анна (1896 — 1937) кэргэнинэн Местникова, 14 оҕолооҕуттан үгүстэрэ — кыра саастарыгар күн сириттэн барбыттар. Улахан уолаттара Иван Алексеевич уонна Афанасий Алексеевич Местниковтар Аҕа дойду сэриитин кыттыылаахтара, биирдэрэ Калинин куорат таһыгар охтубут, иккиһэ инвалид буолан дойдутугар төннөн кэлэн баран 1944 с. сэриигэ ылбыт бааһырыытыттан өлбүт. Бу дьонтон оҕо хаалбатах.
Икки аччыгый уолаттара: Алексей (1930), Константин (1932) үрдүк үөрэхтээхтэр.
Алексей Алексеевич Местников — редактор, уола Иван (1960) — кэргэннээх, 2 оҕолоох: Аанчык (1990), Платон (1991). Кэргэнэ – Вероника.
Константин Алексеевич Местников — учуутал, уола Афанасий 1965 с. Свердловскайга юридическай институту бутэрбит, кэргэнэ — Тамара эмиэ юрист идэлээх, Дьокуускайга олороллор, Костя диэн (1995) уоллаахтар.
Алексей Алексеевич, Константин Алексеевич 1989 сыллаахха өлбүттэр.
Анна кыыһа — Александра (1925 — 1962) кэргэнинээн Григорий Эльберяковтыын 5 кыыстаахтар: Галина, Матрена, Октябрина, Татьяна, Валентина – бары кэргэннээхтэр, оҕолоохтор, төрүт Таатталарыгар олороллор.
7). Иван (1902 – 1935) гражданский сэрии саҕана кыһыл командир буолан сэриилэспитэ, 1922 с. партия чилиэнэ. Ийэтин Дьэбдьэкиэй курдук дьүһүннээҕэ. Иккитэ кэргэннэммит. Сэллик ыарыыттан 1935 сыллаахха өлбүт. Сэрии кэнниттэн Анна Васильевна Слепцова диэн Верхоянскайтан төруттээх дьахтары кэргэн ылан, Ньургустаана, Дьулустаан, Саргылаан диэн 3 оҕолоохтор.
Дьулустаантан хаалбыттар: Костя (1957) уонна Анисия (1960), киргиз кэргэннээх, Киргизияҕа олорор, оҕолордоох.
Ньургустаана Ивановна Винокурова кэргэнэ Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа Иннокентий Осипович Винокуровтыын 40 – тан тахса сыл дьоллоохтук олорон, 7 оҕону улаатыннарбыттар: Кеша (1952), Иван (1954 – 1979), Дора (1956), Анатолий (1958), Анна (1961), Мария (1963), Ньургустаана (1970). Түөрт оҕо үрдүк үөрэхтээхтэр: Анна — математик, Анатолий – тутуу инженерэ, Мария уонна Ньургустаана – экономистар.
Маны таһынан улахан, эйэлээх Винокуровтар дьиэ — кэргэн үүнэн иһэр, кинилэр олохторун салгыыр 8 сиэннээхтэр.
Иван Алексеевич иккис кэргэнэ Мария Сивцева (Филатова), Айгылана диэн 1934 с. төрөөбүт кыыстаахтар. Айгылана Томпо улууһугар Афанасий Петрович Голиковка кэргэн тахсан 2 оҕолоох: Ольга (1961) — кэргэнэ юкагир Иван Курилов, 1985 с. Вика диэн кыыс оҕоломмуттара, билигин Хандыгаҕа олороллор.
Петр Голиков (1965) Тополинайга ийэтин кытары олорор.
8). Улахан Маарыйа (1903 – 1935) кэргэнинэн Аянитова, кыыйа Прасковья Терентьевна Аянитова — Сыромятникова, учуутал. Кэргэнэ Афанасий Иванович Алдан өрүскэ хомолтолоохтук өлбүтүн кэннэ 4 оҕотун соҕотоҕун көрөн улаатыннартаабыт: Мария, Екатерина, Анна, Афанасий. Билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор, уолун оҕолорун – сиэннэрин көрөр, бүөбэйдиир.
9). Кыра Маарыйа (1906 — 1935) Москваҕа омук тылларын институтун бүтэрэр дьылыгар улаханнык ыалдьан (сэллик) дойдутугар кэлэн өлбүт.
10). Марина (1907 — 1939) Үөһээ — Бүлүү киһитигэр Спиридон Иванович Семеновка эргэ тахсан, Иван (1929), Евдокия (1934) диэн 2 оҕону төрөппүттэр. Марина уола Иван Спиридонович Семенов 3 уоллаах: Платон (1959) — тутуу инженерэ, кэргэннээх, 1 уол 2 кыыс оҕолордоох; Леонид (1963) – тыа хаһаайыстыбатын инженера, кэргэннээх, 2 оҕолоох; Иван (1965) — телеоператор, кэргэннээх, 1998 сыллаахха төрөөбүт уоллаах. Иван Спиридонович РСФСР, Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
Онтон Евдокия, кэргэнинэн Угулятова, 4 оҕолоох: Марина (1965) — кэргэнинэн Бабакулиева, Чарыяр Муратович – таджик, 2 оҕолоохтор – Майя (1991), Мурат (1993). Билигин Үөһээ — Бүлүү улууһугар олороллор.
Татьяна (1969) — кэргэнинэн Антипина, 2 уоллаах: Витя уонна Боря. Дьокуускайга олороллор.
Онтон Евдокия Спиридоновна уолаттара Семен уонна Владимир Угулятовтар, кэргэн ылан, ыал аҕалара буолан олороллор. Иккиэн суоппардар, ийэлэригэр көмөлөһөллөр.
Ойуунускай ийэтинэн эбэтэ Маарыйа (Маарыйа аҕата — Габышев Иван Семенович (Бүөлээҥи Уйбаан), ийэтэ – Кэтириинэ диэннэр) Маарыйа, 1869 – 1870 сыллар диэки Дьүлэй ууһун киһитигэр Уйбаачаан Унаарапка эргэ тахсыбыт. Кинилэртэн икки кыыс – Дьэбдьэкиэй уонна Бороскуобуйа төрөөн – үөскээн, киһи — хара буолтар.
Уйбаачаан Унаарап ортону арыый аннынан унуохтаах, чөлөгөр соҕус сирэйдээх, суптугур соҕус сэҥийэлээх, хайдах эрэ наар бөкчөччү тутта сылдьар киһи эбитэ үhү. Онтон Маарыйа үрдүк соҕус көнө уҥуохтаах, ыраас сэбэрэлээх, сытыы уоттаах харахтаах, сүрдээх аһыныгас дьахтар эбит.
Билигин кинилэр олоро сылдьыбыт тумуллара Унаарап Бутэйдээҕэ диэн ааттанар. Уйбаачаан сэлиэһинэй, нэһимиэн бурдугу үүннэриинэн дьарыктанара.
П.А. Ойуунускай ийэтинэн, аҕатынан төрүттэрин, аймахтарын тустарынан кылгастык кэпсээтэххэ итинник.
Айар тыл аҕата буолбут улуу убайбыт Ойуунускай күҥҥэ холоонноох сырдык, ыраас албан аата – суола, үс саха үөскүүрүн, түөрт саха төрүүрүн тухары, куруутун истиҥ – иһирэх, сылаас, сымнаҕас тылларынан ахтылла – ааттана туруо.
Туһаныллыбыт литература:
- Ойунская С.П. Аҕам сырдык аата. – Дьокуускай: Бичик, 1999.
- Yhyc төгүлүн букатыннаахтык эргиллии. — Дьокуускай: Бичик, 1997.
- Андросов Е.Д. Ойуунускай төрдө – yyha, аймахтара. — Дьокуускай: Ситим КИФ, 1993.
- Попов Н.Г. Хантан хааннаахпытый? – Дьокуускай: Бичик, 1994.